De heipaalkever is 6 tot 12 mm lang, roodbruin met zwarte uiteinden van de dekschilden en lange antennes. Heipaalkevers houden van vochtig hout. Als ze in huis aangetroffen worden kunnen ze afkomstig zijn uit de beschoeiing, vochtig rot hout uit de kruipruimte of uit heipalen. Vandaar zijn naam.
Heipaalkevers krijgen een volledige gedaanteverwisseling. Ze kunnen zich goed ontwikkelen in vochtig houtwerk onder de grond. Na de paring worden ook de eitjes afgezet in vochtig hout. De larven hebben een voorkeur voor naaldhout wat nooit mag uitdrogen. De uitvliegopeningen zijn onregelmatig van vorm, ovaal of rond, met een maximale afmeting van 6 mm.
De kevers komen midden op de dag massaal uit hun poppen..
Heipaalkevers tasten alleen vochtig hout aan, bij voorkeur naaldhout. Dit gaat altijd gepaard met een aantasting door schimmels. Normaal gesproken is het aangetaste hout in dermate slechte staat, dat het vervangen dient te worden. Ook is het niet verstandig om oud hout in de kruipruimten te bewaren.
Een bestrijding is in de meeste gevallen niet nodig aangezien de heipaalkever hout aantast dat al half vergaan is. Onderzoek is wel noodzaak om de bron te vinden en zo nodig te verwijderen ofwel te vervangen.